İkonion Antik Kenti Sikkeleri

İkonion Antik Kenti - ЄIKONIЄΩN - KΛAYΔЄIKONIЄΩN - Iconium​

Antik Likaonya bölgesinde bulunan İkonion antik kenti, günümüzde Türkiye'nin Konya şehrinde bulunan, Küçük Asya'nın tarihi açıdan en önemli şehirlerinden biridir. Şehrin tarihi, Hitit dönemindeki kökenlerinden, Roma ve Bizans dönemlerindeki önemine ve daha sonra Selçuklu İmparatorluğu'nun merkezi bir şehri olmasına kadar binlerce yılı kapsar. Uzun tarihi boyunca İkonion, Anadolu'nun çeşitli ve dinamik doğasını yansıtan çeşitli kültürlerin, dinlerin ve imparatorlukların kavşağı olmuştur.

İkonion şehri, MÖ 2. binyıl civarında Hititlere kadar uzanan yerleşim kanıtlarıyla antik köklere sahiptir. Orta Anadolu platosundaki konumu, onu Frigler, Lidyalılar ve sonunda Persler de dahil olmak üzere çeşitli halklar için önemli bir şehir haline getirmiştir. Pers Ahameniş İmparatorluğu sırasında İkonium, Lidya'daki Sardes'i Pers kalbine bağlayan Kraliyet Yolu üzerinde önemli bir duraktı. Bu rota ticaret ve iletişimi kolaylaştırdı ve İkonion'u imparatorluk genelindeki şehirler ağında önemli bir düğüm haline getirmiştir.

MÖ 4. yüzyılın sonlarında Büyük İskender'in fetihlerinin ardından İkonion Helenistik etki altına girdi. Bazı kıyı şehirleri kadar yoğun bir şekilde Helenleşmemiş olsa da Yunan kültürü bölgeye nüfuz etmiştir. İkonion bu dönemde yerel kimliğinin çoğunu korudu ancak Yunan dili, şehir planlaması ve idari uygulamalardan etkilendi. Şehir, Büyük İskender'in ölümünden sonra Seleukos İmparatorluğu'nun bir parçası oldu ancak sonunda daha bağımsız hale geldi ve Roma etkisi altına girmeden önce bir miktar özerkliğe sahip oldu.

MÖ 25'te İmparator Augustus'un saltanatı altında, İkonion'u da içeren Likaonya bölgesi, Roma İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. İmparatorluk istikrar, altyapı ve ticaret fırsatları getirdiği için İkonion, Roma yönetimi altında gelişti. Yerel yönetim, vergi avantajları ve antik sikke darbı hakkı gibi şehre belirli ayrıcalıklar sağlayan bir Roma kolonisi statüsü verilmiştir. İkonion antik kenti Roma İmparatorluğu'na dahil edildikten sonra, imparator Claudius'un yönetimi altında, şehrin adı Claudioconium [ΚΛΑΥΔЄΙΚΟΝΙЄΩΝ] olarak ve imparator Hadrianus'un yönetimi sırasında Colonia Aelia Hadriana [COL AEL HADRICONIESIS] olarak değiştirilmiştir.

İkonion gibi Roma kolonileri, Roma kültürü ve hukukunu yaymak için önemli merkezlerdi ve aynı zamanda eyaletlerde askeri ve idari merkezler olarak hizmet ettiler.İkonion'un Roma dönemindeki tarihinin en önemli yönlerinden biri erken Hristiyanlıkla olan bağlantısıydı. Şehir, Yeni Ahit'te Elçilerin İşleri'nde Pavlus ve Barnabas'ın misyonerlik yolculukları sırasında vaaz verdikleri bir yer olarak anılır. İncil'deki anlatıma göre İkonion, Küçük Asya'da Hristiyanlığın yayılması için önemli bir merkezdi ve muhalefete rağmen şehirdeki Hristiyan topluluğu büyümeye başlamıştır.

İkonion'daki bu erken Hristiyan varlığı, Bizans döneminde bölgedeki Hristiyan yaşamının önemli bir merkezi haline geldiğinde daha sonraki öneminin temelini atmıştır. Bizans döneminde İkonion, Sasani Persleri'nin ve daha sonra erken İslam fetihleri sırasında Arap Müslüman güçlerinin istilaları da dahil olmak üzere çeşitli dış tehditlerden kaynaklanan zorluklarla karşı karşıya kalmasına rağmen gelişmeye devam etmiştir. Bu zorluklara rağmen şehir önemli bir bölgesel merkez olmaya devam etti ve saldırılara karşı savunmak için güçlendirildi. İkonion'un bu dönemdeki yükselişi, kısmen Konstantinopolis'i doğuya bağlayan ticaret yollarındaki stratejik konumu, dini ve idari bir merkez olarak oynadığı rolden kaynaklanıyordu.

Şehrin kaderi, Selçuklu Türkleri Anadolu'ya doğru genişlemeye başladığında 11. yüzyılda önemli ölçüde değişti. 1071'de, Malazgirt'teki kesin savaştan sonra Bizans İmparatorluğu Anadolu'nun büyük bir bölümünün kontrolünü Selçuklulara kaptırdı ve İkonion sonunda Rum Sultanlığı'nın başkenti oldu. Selçuklu yönetimi altında şehir Konya olarak biliniyordu ve kültürel ve entelektüel bir merkez olarak gelişti. Selçuklular şehrin altyapısına büyük yatırımlar yaparak camiler, medreseler ve kervansaraylar inşa ettiler ve burayı ticaret ve bilim için hayati bir merkez haline getirmişlerdir. Selçuklu dönemindeki İkonion antik kentinin mirası, Alaeddin Camii ve 13. yüzyılda Konya'da yaşamış ve ders vermiş olan ünlü Fars Sufi şairi Celaleddin Rumi'nin türbesi gibi ikonik yapılarla bugün hala şehrin mimarisinde görülebilir. Celaleddin Rumi'nin şehirdeki varlığı, İslam kültürünün ve öğreniminin gelişmesiyle birlikte, Konya'nın ortaçağ İslam dünyasının en önemli şehirlerinden biri haline gelmesiyle şehrin uzun tarihinde yeni bir bölümü işaretlemiştir.

[Bazı antik bölgelerin sınırları farklı zamanlarda çok büyük ölçüde değiştiği için antik kentleri farklı bölgelere bağlı olarak da görebilirsiniz]

Şapur I komutasındaki Persler MS 243'ün başlarında Mezopotamya'yı işgal ettiğinde, III. Gordianus, Roma tarihinde Janus Tapınağı'nın kapılarını son kez açtı ve doğuya muazzam bir ordu gönderdi. Sasaniler Fırat üzerinden geri püskürtüldü ve sonunda Güneydoğu Türkiye'deki Ceylanpınar yakınlarında gerçekleşen Resaena Muharebesi'nde yenildi [MS 243].

İkonion antik kentinde darb edilen Roma İmparatoru III. Gordianus'un adventus [varış] sikkesinin, exergual [antik sikkenin arka yüzü alt taraf] çizgisinin altında görülen Perseus'un harpası [orak silahı] İkonion şehrinin bir amblemidir. Yaklaşan savaşa atıfta bulunur ve Roma İmparatoru Gordian III'ün şehri ziyaret ettiğini gösterir. Atik sikke bir Roma zaferi beklentisiyle darb edilmiştir ve tehdit altındaki şehirlerin hem askerleri hem de vatandaşları arasında güveni artırmayı amaçlayan bir propaganda görevi görmüştür. Harpa, Yunan mitolojisinde Perseus'un kullandığı uç kısmı eğri bıçaktır.