- Katılım
- 4 Şub 2022
- Mesajlar
- 11,388
- Beğeni
- 12,607
Sasani İmparatorluğu I. Ardashir
ARDAŠĪR I - Ardaxšīr - Artaxerxes - Artashatr - Ardashīr-i Pāpagān
Partların vasal kralı Papak'ın oğlu, antik İran'daki Sasani imparatorluğunun kurucusu I. Ardashir. Kurduğu Sasani İmparatorluğu dört yüzyıl boyunca hüküm sürecek, Romalıları birkaç kez mağlup edecek, intikam alma girişimlerine direnecek ve 651'de Müslüman Halifeliği tarafından devrilene kadar hayatta kalacaktı. I. Ardashir'in başlattığı Sasani dönemi, İran'ın en önemli dönemlerinden biri olarak ve etkili tarihsel dönemler kabul edilir. Birçok açıdan Sasani dönemi, Müslümanların fethinden önceki son büyük İran İmparatorluğu'nu oluşturan Pers uygarlığının en yüksek başarısına tanık olmuştur.
Sasani kültürel etkisi imparatorluğun toprak sınırlarının çok ötesine geçerek Batı Avrupa, Afrika, Çin ve Hindistan'a ulaştı ve Avrupa ve Asya ortaçağ sanatının oluşumunda önemli bir rol oynamıştır. I. Ardashir'in imparatorluğu, insan yaşamını derinden zenginleştiren hayati bir kültürel katalizör haline gelmiş ve çoğu zaman dini azınlıklara karşı hoşgörülü olan Yahudi yaşamı, özellikle Sasani döneminde gelişerek Babil Talmud'unu üretmiştir. Roma, I. Ardashir ve oğlu I. Shapur [I. Şapur] elinde aldıkları yenilgiler sayesinde Sasaniler'e belki de başka hiçbir halka saygı duymadıkları kadar saygı duymayı öğrenecekti.
I. Ardashir İran ve İran dışındaki kralların kralı ünvanını aldığı yeni kazandığı topraklar üzerindeki hâkimiyetini sağlamlaştırmak ve tahtı ele geçirmesini meşrulaştırmak için Arşak prenseslerinden biriyle evlendi. Pers kralı Darius'un soyundan geldiğini iddia ederek ve geçmişin büyük Ahameniş imparatorluğunu yeniden yaratmaya çalışıyordu. MS 230'da Roma'nın Suriye eyaletini işgal etti ve Ermenistan ile Kapadokya'yı tehdit ederek daha önce diplomatik yollarla savaşı engellemeye çalışan genç imparator Severus Alexander'ı savaşmaya zorlamıştır. İki ordu, MS 232'de, her iki tarafın da o kadar ağır kayıplar verdiği ve her birinin geri çekilmek zorunda kaldığı bir savaşta karşılaştı. Savaş bir zafer olmasa da, Roma kuvvetlerinin geri çekilmesi I. Ardashir'in Ermenistan'daki yeni topraklarını sağlamlaştırmasına olanak tanımıştır. MS 240'taki ölümü üzerine Ardashir, Roma'nın doğusunda, oğlu ve halefi I. Shapur'un gerçekleştireceği yeni ve önemli bir tehdit oluşturmuştu.
MS 233/4 ile MS 238/9 yılları arasında, artık tartışmasız hükümdar olan I. Ardashir, başkenti Ctesiphon'dan, korymbolu ve vücuda oturan bir başlık taktığı ve onu tanrıların soyundan gelen İran krallarının kralı olarak ilan ettiği yeni bir altın antik sikke [Dinar] darbı başlatmıştır. Bu antik sikkeler, Ahameniş döneminden bu yana Persler tarafından darb edilen ilk sikkelerdir. Bu antik sikkeler, hükümdarın bu sikkeleri özel dostlarına ve değerli tebaasına hediye olarak sunarak gücünü ve prestijini artırma fırsatı sağlıyordu.
